Column Steven Pont: ‘Hebben we zelf de moed een vriend of vriendin aan te spreken?’
Gepubliceerd op: 05 september 2022
Ontwikkelingspsycholoog en systeemtherapeut Steven Pont benadrukte recent in zijn column in het AD hoe belangrijk het is dat het sociale netwerk scheidende ouders een spiegel durft voor te houden. De centrale vraag: 'hebben we zelf de moed een vriend of vriendin aan te spreken als die zichzelf teveel destructieve rechten geeft? Of nog beter: hebben we misschien zelfs het lef om tijdens onze eigen scheiding iemand aan te wijzen die onze destructieve neigingen een beetje kritisch bekijkt?'
'Elke dag krijgen in Nederland tweehonderd kinderen te horen dat hun ouders gaan scheiden. Dat is elke dag een basisschool vol. De grootste schade bij die kinderen wordt veroorzaakt door een fenomeen dat we ook wel 'destructief recht' noemen. Ouders geven zichzelf daarmee toestemming zich tijdens en na de scheiding destructief ten opzichte van hun ex-partner te gedragen. Ze houden de kinderen bijvoorbeeld bij elkaar weg of betalen de alimentatie niet. Maar ook kleine steekjes, zoals niet meer zeggen 'Vraag dat maar aan papa', maar 'Vraag dat maar aan je vader' vallen daaronder. Eigenlijk alles waarbij je jezelf toestemming geeft je ex te beschadigen, valt onder dat zelfgegeven destructieve recht.
Ik sprak laatst met Paul. Hij vertelde me dat hij tijdens zijn scheiding achteraf gezien inderdaad destructief bezig was geweest. Zijn vrouw was vreemdgegaan en daardoor had hij zichzelf het recht gegeven om haar zoveel mogelijk dwars te zitten. Hij was enorm gekwetst en zijn vrienden hadden hem in die moeilijke periode dan ook door dik en dun gesteund. Maar toen na de scheiding de rookwolken wat waren opgetrokken, merkte hij eigenlijk pas wat hij zijn kinderen had aangedaan. Hij ging daardoor niet alleen met andere ogen naar zichzelf en zijn ex kijken, maar ook naar zijn vrienden. Ze hadden hem gesteund, dat is waar, maar ze hadden hem daar eigenlijk niet alleen maar mee geholpen. Want hoe komt het -zo vroeg hij zich af- dat terwijl hij zoveel in het leven van zijn kinderen aan het stukmaken was, geen van zijn vrienden het lef had om hem eens een paar vragen te stellen en kritisch te zijn? Is een vriend er dan alleen maar om je op je schouders te slaan?
Afgelopen week eindigde Scheiden zonder Schade, een programma van de overheid waar ik zijdelings bij betrokken ben geweest over het beperken van de destructieve krachten rond scheidingen. Niet alleen onze nieuwe minister voor Rechtsbescherming Franc Weerwind was bij de afronding aanwezig, ook ambassadeur van het programma André Rouvoet en prinses Laurentien hesen nog maar eens de rode vlag. Heel goed, maar we moeten hiervoor niet alleen maar naar de overheid kijken. De vraag is namelijk ook: hebben we zelf de moed een vriend of vriendin aan te spreken als die zichzelf teveel destructieve rechten geeft? Of nog beter: hebben we misschien zelfs het lef om tijdens onze eigen scheiding iemand aan te wijzen die onze destructieve neigingen een beetje kritisch bekijkt? Als mensen gaan scheiden, verliezen ze immers zelf vaak het zicht op wat hun kinderen van ze nodig hebben. En dat is pas de werkelijke schade van de scheiding, niet het gekwetste ego van de ouders.'
Deze column is gedeeld met toestemming van Steven Pont.